Nizom feljtona o mučkim ubistvima trebinjskih Srba nad Pridvoračkom jamom 1941. godine, “Moja Hercegovina” od zaborava želi da sačuva i dokumentuje jednu epohu stradanja uglednih srpskih domaćina.
O zločinu nad pridvoračkim mučenicima više od 70 godina se skoro pa ćutalo. “Moja Hercegovina” je pokrenula pitanje neobilježene zajedničke grobnice 13 mučenika u trebinjskom groblju u Podgljivlju, u kojoj još uvijek leže posmrtni ostaci nekih od njih. U feljtonima, koje spremamo za čitaoce “Moje Hercegovine”, donosimo priče o svakom tragično stradalom Srbinu nad Pridvoračkom jamom.
U nastavku pišemo o životu i smrti Blagoja i njegovog bratića Đorđa Ćurića.
O njima je, prisjećajući se svjedočenja svoga oca, za naš magazin govorio Blagoje Ćurić – Migo, kome je otac dao ime po ubijenom stricu.
Pridvorački mučenik Blagoje Ćurić je rođen u selu Željevo u Zupcima, pokraj Trebinja 1877. godine. Sa suprugom Stanom (rođ. Kisin) imao je dva sina i dvije kćerke. Sinovi Rajko (1928 – 1988) i Dorđo (1924 – 1985) su početkom rata 1941. godine bila na fakultetu. Rajko na Pravnom, a Đorđo na Veterinarskom fakultetu u Beogradu. Rajko, čitav rat i poslije rata, do smrti, ostaje u Beogradu. Tu zasniva porodicu. Imao je dva sina, Slobodana i Miroslava.
Đorđo uspjeva da 1943. godine dođe kod svog strica na Zupce. Kad je Trebinje palo, Partizani su ga angažovali i on nije nikuda otišao iz Trebinja. Sa jednim zarobljenim Njemcem, koji je bio veterinar i osuđen na pet godina, poslali su ga u Gacko kao pripravnika. On tamo ostaje i ženi se sa Savetom Mandić, zasniva porodicu i živi do smrti. Imao je tri sina. Momčilo je umro, nije imao potomke, Božidar živi u Gacku, a Miodrag je u Staračkom domu u Trebinju.
Tragična sudbina zetova
Blagojeva kćerka Krstinja se udala za oficira Kraljevine Jugoslavije iz Šapca, Popovića. Popović je odveden u Njemačku, gdje je kao zarobljenik radio u jednoj fabrici. Pošto mu nisu dozvolili da se vrati u svoju zemlju, dopustili su mu da u Njemačku dovede suprugu. Krstinja to nije prihvatila, već je ostala u Šapcu. Bili su tek vjenčani i nisu imali djece. Popović je ubijen u Njemačkoj.
Slična sudbina zadesila je i drugu Blagojevu kćer, Krstinjinu sestru Ljubicu. Ona se udala za Ubavka Komada, koji je imao abadžijsku radnju u Trebinju. Njega su Ustaše uhvatile i odvele u Stolac, gdje su se, priča Migo, iživljavali nad njim i kasnije ga ubili. Nikada se nije saznalo gdje su njegovi posmrtni ostaci.
Blagoje (Đura) Ćurić je imao tri brata, Petra, Obrena i Iliju. Petar je imao sina Đorđa, koji je sa stricem Blagojem ubijen i bačen u Pridvoračku jamu, i kćerku Cvijetu.
Obren je imao sina Radovana koji je imao tri kćeri. Ilija je imao sinove Sava i Blagoja (Miga). Savova dva sina žive u Herceg Novom, a Migo ima sina i dvije kćeri.
Život poslije povratka iz Amerike
Blagoje i Petar su poslije pada Austrije otišli u Ameriku. Tu su bili oko 5 godina i nakon toga, sa zarađenim novcem Petar je kupio kuću u nekadašnjoj Bilećkoj ulici, koja je kasnije srušena. Blagoje je iznajmio stan i poslovni prostor u blizini, gdje je je držao kafanu, u kojoj se služila i hrana. Petar je držao pivnicu.
O Blagoju se zna i to da je bio sekretar Sokolskog društva u Trebinju.
O motivima ubistva Svetosavskih Srba ostaje samo nagađanje. Najvjerovatnije da su neprijatelji željeli da likvidiraju ugledne i bogate srpske domaćine.
O odvođenju i ubistvu Blagoja Ćurića, naš sagovornik, gotovo da ništa nije pričao. U knjizi o zločinu nad trinaestoro pridvoračkih mučenika pisao je Božidar Čučković, u vaskršnjem broju “Vidoslova” 1999. godine.
“Poslije ubijanja jednog broja Srba na kućnom pragu, ustaške vlasti su 1. juna 1941. godine izvršile veliko hapšenje Srba. Hapšenje su nastavljana dok sudski i policijski zatvori u Trebinju nisu bili prepuni. Ukupno je u zatvoru bilo oko 120 Srba. Ustaše Šehović Mustafa, Meho Šehović, Sabit Šehović, Lutvija Pirić i Zaim Habul, došli su 12. juna 1941. godine u Jazinu.
Oko ponoći, nastavlja on, između 23. i 24. juna 1941. došli su agenti sa desetak ustaša u trebinjski zatvor i povezali Srbe (po dvojicu). Blagoja Ćurića, piše Čučković, vezali su sa Jakovom Miljanovićem. Zatim su uvođeni u autobus Ibra Volića,i odvezeni na Pridvoračku jamu, mučeni, ubijeni i bačeni u nju. Sa jame su uspjeli da pobjegnu Vaso Popovčević, Jefto Škoro i Vule – Jovo Vlačić.
“Inače, ustaše su zatvorenike stalno tukli i maltretirali. Vozili su ih izlokanom cestom put sela Pridvoraca… Jedan put je vozio za selo Todoriće a drugi za Pridvorce. Tu je autobus stao. Nedaleko od ove raskrsnice. Treći put se odvajao i vodio na brdo Hum. Odmah na početku ovoga puta nalazi se jama… Odvodili su ih dvadesetak metara od ovog sporednog puta, koji vodi ka bivšem austrijskom utvrđenju na brdu Hum. Ubijenje je vršeno jednim specijalnim maljem, čiji se šiljak zarivao u zatiljak između glave i početnog kičmenog pršljena. Poslije tog udarca žrtva bi odmah mrtva pala na tle”, opisuje Čučković.
Sa stricem u smrt
Petrov sin Đorđe, takođe pridvorački mučenik, rođen je 1909. godine. O njegovom životu naš sagovornik nije mnogo govorio. Zna se tek toliko da je bio sportista, fudbaler Fudbalskog kluba „Leotar“ i da se bavio molerskim zanatom. Majka mu je bila Jovanka (rođ. Miladinović), a otac Petar je umro prije njegovog stradanja. Imao je sestru Cvijetu, koja se nije udavala. Ni Đorđe nije bio oženjen, pa se tu ugasio ovaj ogranak porodice Ćurić.
Đorđe je sa svojim stricem Blagojem tragično okončao život u Pridvoračkoj jami.
Zaslugom doktora prava sa Sorbone Novice Kraljevića, u dogovoru sa italijanskim vlastima, 6. oktobra 1941. organizovano je vađenje posmrtnih ostataka ubijenih Srba. Oni su sahranjeni po pravoslavnom obredu, a na dostojanstven način od njih se oprostio Novica Kraljević, koji se, posebno zahvalio italijanskoj vojsci na svesrdnoj pomoći.
Doktor Kraljević je porodici svakog pridvoračkog mučenika napismeno poslao saopštenje u kome stoji redni broj groba u kome je, u zajedničkoj grobnici, sahranjen pokojnik.
Migo Ćurić sa sigurnošću nije mogao da tvrdi da li su posmrtni ostaci Blagoja i Đorđa Ćurića preneseni ili još uvijek „leže“ na ledinici.
Na spomenicima, kaže Migo, piše da su u porodičnim grobnicama sahranjeni Đorđe, sa majkom i sestrom, a Blagoje sa svojom porodicom, ženom i kćerkama Krstinjom i Ljubicom.
Na konkretne podatke, Ćurići, kao i ostale porodice tragično stradalih Srba čekaće ekshumacija kostiju pridvoračkih mučenika.
Pročitajte još:
Pridvoračka žrtva Boško Šakota i stravično stradanje jednog porodičnog stabla
Придворачке жртве (2): Обрен Стијачић између заборава и сна
Придворачке жртве (4): Михајло Андријашевић – „сиротињска мајка“
Božo i Milorad Pidžula – otac i sin zajedno otišli u mučeničku smrt
Trifko Babić – Hrabri Solunac kukavički ubijen na Pridvoračkoj jami
[…] Blagoje i Đorđe Ćurić – stric i bratić zajedno u smrt […]
[…] Blagoje i Đorđe Ćurić – stric i bratić zajedno u smrt […]
[…] Blagoje i Đorđe Ćurić – stric i bratić zajedno u smrt […]
[…] Blagoje i Đorđe Ćurić – stric i bratić zajedno u smrtPridvoračka žrtva Boško Šakota i stravično stradanje jednog porodičnog stabla […]
[…] Blagoje i Đorđe Ćurić – stric i bratić zajedno u smrt […]
[…] Blagoje i Đorđe Ćurić – stric i bratić zajedno u smrt […]
[…] Blagoje i Đorđe Ćurić – stric i bratić zajedno u smrt […]