Zašto sve više mladih Francuza bježi iz grada u selo

Mnogo mlađih ljudi odlučuje se za život van grada, često privučeno idealističkom predstavom o obrađivanju zemlje ili begom iz užurbane gradske vreve. Za sobom neretko ostavljaju dobro plaćene poslove i komforne živote koji ih, pored svega, ipak ne ispunjavaju

Elizabet Lavard prije dvije godine odlučila je da dâ otkaz u pariskoj kancelariji u kojoj je radila i otpočne novi život u Sol le Šartreu, gradiću sa dvije mesare i jednom pekarom južno od prestonice. Lavardova (32) sada je šegrt na imanju od skoro deset hektara na kojem se uzgaja organsko povrće i direktno prodaje lokalnim konzumentima. Novi poljoprivrednici poput Lavardove zarađuju između 1.500 i 1.600 evra mesečno, malo više nego što iznosi prosječna plata u Francuskoj, i smatraju to sasvim pristojnom zaradom.

“Željela sam posao koji nešto znači”, kaže. “Osjećala sam se kao da se borim sa vjetrenjačama.”

Pored iskusnih poljoprivrednika sa kojima su je povezali u okviru programa za učenje, a koji vodi udruženje koje pomaže male poljoprivrednike, Lavardova uzgaja oko 40 vrsta organskog povrća, uključujući paradajz, krompir, karfiol i šargarepu.

Nedavno je, u kasno popodne, posmatrala zemlju koju obrađuje. Na nekoliko metara od mesta na kojem je stajala, cerade ogromnog skloništa talasale su se pod naletom vjetra. Lavardova i njen tutor, tridesetjednogodišnji Gijen Verže, u skloništu obavljaju knjigovodstvene poslove i odatle prate usjeve dok čekaju odobrenje lokalnih vlasti da sagrade pristojan ambar.

Mnogo mlađih ljudi poput Lavardove odlučuje se za ovakav način života, često privučeno idealističkom predstavom o obrađivanju zemlje ili bijegom iz užurbane gradske vreve. Za sobom nerijetko ostavljaju dobro plaćene poslove i komforne živote koji ih, pored svega, ipak ne ispunjavaju.

Pomaganje ovih malih poljoprivrednih imanja doprinosi razvijanju naprednog tržišta organske hrane na kojem se u Francuskoj 2016. godine, prema podacima agencije koja prati trgovinu, okrenulo oko sedam milijardi evra. Potražnja za organskom hranom podstaknuta je sve višim nivoom svesti o životnoj sredini i koristi konzumiranja domaćih proizvoda po zdravlje.

Ipak, prije nego što uđu u posao, novajlije moraju prevazići čitav niz prepreka, uključujući i put kroz lavirint birokratije koja nadgleda dozvole za izgradnju i podjelu zemljišta.

Prvi test za nove poljoprivrednike je upravo pronalazak zemljišta. Od šezdesetih godina pristup zemlji veoma se striktno reguliše pomoću agencija koje posreduju između onih kojima je zemlja potrebna i onih koji je prodaju ili iznajmljuju.

Čak i kada je pronađu, mnogi se zadese u situaciji da moraju da suze svoju zemlju s obzirom na starije poljoprivrednike koji često žive na obodima njihovih novostečenih polja. Novi u ovom poslu takođe često ne mogu da priušte sebi kupovinu objekata na imanju, ako ih uopšte ima.

Poljoprivreda je dugo bila romantizovana u zemlji koja veoma cijeni gastronomska blaga poput kamember sira i vina iz Bordoa.

Ali stvarnost je nerijetko mnogo sumornija za većinu poljoprivrednika koji se žale da su, ograničeni regulativom Evropske unije i na udaru svjetske konkurencije, posljednjih godina sasvim skrajnuti, te da su im žetve sve lošije.

Velikodušne poljoprivredne subvencije mahom su povlastica velikih imanja.

U Francuskoj skoro svakog drugog dana jedan poljoprivrednik izvrši samoubistvo, što je 20 odsto više od nacionalnog proseka.

Ipak, ne baš sjajni izgledi nisu odvratili Lavardovu i ostale da se late poljoprivrede, i pored toga što neki uhodani poljoprivrednici na njihove napore gledaju sa skepticizmom.

Stojeći pored promrzlog polja pšenice u blizini imanja Elizabet Lavard, Bruno Žil, četrdesetsedmogodišnji poljoprivrednik u čijoj se porodici već tri generacije uzgajaju karfiol, paradajz i drugo povrće, veoma je skeptičan kada je Lavardova u pitanju; navodi da su joj šanse za uspjeh tijesne, te da je dodatno otežavajuća okolnost konkurencija sa imanja na kojima se povrće proizvodi tokom čitave godine.

Posao jeste težak, priznaje Lavardova. “Ali vidjeti nebo svakog dana, bilo da je plavo ili tmurno, nevjerovatno je.”