Šipovo bi uskoro moglo postati mjesto sa dvije nove hidroelektrane s obzirom da se planira njihova gradnja na rijekama Janj i Pliva. Milan Kovač, načelnik te opštine dao je bizarnu izjavu rekavši da se energetski potencijal mora iskoristiti, a ne da rijeke teku bezveze. Na ovaj stav načelnika Šipova reagovali su ekološki aktivisti, kao i predstavnici udruženja i organizacija.
Dvije rijeke koje teku kroz opštinu Šipovo, Janj i Pliva, uskoro bi mogle postati mjesto izgradnje novih hidroelektrana koje bi funkcionisale u sklopu Elektroprivrede RS.
Cilj je da se osnivanjem javnog preduzeća HE na Plivi i Janju, a onda i eventualnom izgradnjom dvije hidrocentrale, ove rijeke zaštite od privatnih graditelja.
Ovo pitanje razmatrano je na nedavnom sastanku ministra industrije, rudarstva i energije RS Petra Đokića i rukovodstva opštine Šipovo.
“Tom prilikom je konstatovano da opština Šipovo raspolaže značajnim neiskorištenim hidroenergetskim potencijalom te da je potrebno u narednom periodu sagledati mogućnosti osnivanja preduzeća koje bi bilo nosilac realizacije projekata izgradnje hidroelektrana na rijekama Plivi i Janju”, potvrđeno, kako pišu Nezavisne novine, iz resornog ministarstva.
Načelnik Opštine Šipovo, Milan Kovač, potvrdio je ovu informaciju, ali takođe i da ovo pitanje nije pokrenuto odjednom, već je stvar u tome da se hidroenergetski potencijal iskoristi s obzirom na predstojeću krizu.
Kovač kaže kako je Vlada RS rekla da će osnovati javno preduzeće HE na Janju i Plivi čime bi se izbjegla navala mini hidroelektrana koja dolazi od privatnih poduzetnika.
“Onaj ko bude imao energiju imaće sve. Mi imamo pet rijeka u Šipovu. Tih pet rijeka teče bezveze i niko od njih koristi nema”, rekao je Kovač.
Takođe, smatra da hidrogradnja može izazvati samo neosnovano negodovanje kod građana jer će “rijeke ostati i ona nikuda neće otići”.
Robert Oroz, koordinator Koalicije za zaštitu rijeka Bosne i Hercegovine rekao je da svaka ljudska aktivnost na rijekama, i uopšte u prirodi, ima svoj uticaj na njih.
“Sad koliki će taj uticaj biti zavisi od mnogo faktora. Gradnja bilo kakvih objekata na rijekama, ali i u blizini njihovih korita, jako negativno djeluje na sav biljni i životinjski svijet koji se milionima godina plilagođavao baš za tip staništa. Nežalost, mi još nemamo nikakvih pobližih informacija o ovim projektima da bismo mogli dati bilo kakav komentar”, rekao je za BUKU Oroz.
Dodaje da, ukoliko pogledamo u istoriju, oduvijek su se naselja pravila u dolinama rijeka, jezera i potoka baš zbog blagodati koje njihova voda pruža, tako da nijedna rijeka ne teče “bezveze”.
“Pliva i Janj su neke od naših najvrijednijih rijeka i svakako treba biti jako oprezan kako postupati s njima. Treba spomenuti da je, prije nešto više od godinu dana, Komitet za svjetsku baštinu UNESKO proglasio prašumu Janj kod Šipova prirodnim dobrom od svjetskog značaja, čime je postala prvo prirodno dobro iz Republike Srpske i BiH koje je uvršteno na Uneskovu listu svjetske baštine. To vam jasno govori o kakvim se jedinstvenim vrijednostima ovdje radi.” – kaže sagovornik magazina BUKA.
Na kraju Oroz kaže da je veoma važno zaštititi ovakve krajolike, jer je voma malo rijeka u Evropi koje su sačuvane u svom prirodnom i divljem obliliku i ukoliko se svi zajedno ne potrudimo da ih čuvamo za buduće naraštaje, mi ćemo biti posljednje generacije koje ih pamte.
“Kod ovakvih projekte veoma je bitno da se šira javnost uključi od samih početaka. Posebno tu mislim na stručnjake iz ove oblasti i lokalno stanovništvo. Mi kao Koalicija ćemo se svakako potruditi da ovo pratimo, analiziramo, te o tome blagovremeno izvještavamo javnost”, kaže Oroz.
Vladimir Topić iz Centra za životnu sredinu rekao je da ono što je trenutno najveće prirodno bogatstvo opštine Šipovo, gradnjom ovakvog projekta bi bilo potpuno uništeno.
“Rijeke i njihova korita bi bila devastirana, šume u okolini isječene, vode bi ostalo u minimumu, a u ovim ljetnim danima kao sada i potpuno nestalo u koritu, živi svijet u rijeci bi nestajao, postepeno se gasio. Devastacijom rijeka, devastirao bi se i okolni život ljudske zajednice, raseljavanje bi se znatno ubrzalo, a to područje ne bi bilo ono kakvim ga danas poznajemo. Gradnjom jednog ovakvog projekta vrlo često dovodi do toga da se stvori ‘invazija’ malih hidroelektrana na rijekama, u ovom slučaju npr. opštine Šipovo i njenih pet rijeka”, rekao je za BUKU Topić.
Dodaje da bi se na taj način potpuno devastirala priroda i život lokalnog stanovništva.
“Štete bi bile nemjerljive za čitavu lokalnu zajednicu, a korist kao i uvijek samo imao investitor i njemu bliski koji mu pomažu u ovakvim idejama”, ističe naš sagovornik.
Kada je riječ o izjavi načelnika Šipova da rijeke teku “bezveze” Topić kaže da je ona veoma tragična.
“Rijeke imaju najveću svrhu u našim životima. Izvor su vode za piće a i sva naselja su se uvijek gradila kraj rijeka. Počevši od stare tvrđave-Soko grad na stijeni rijeke Sokočnice, pa do Janja i Plive, koji su nadaleko poznate kao unikatni prirodni biseri, a ljudi koji žive uz njih sigurno itekako imaju svrhu od njih. Janjske otoke su takođe mnogima poznate kao možda najkarakterističnija destinacija u Šipovu i okolini. Prije bih rekao da načelnik opštinom Šipovo upravlja bezveze. Jer da iskreno želi pomoći svojim građanima, ne bi potencirao na proizvodnji energije koja će se opet prodavati na tržištu, već bi im pomogao da se instaliraju solarne panele npr na krovove njihovih kuća i da sami sebi proizvode energiju koju neće plaćati”, kaže naš sagovornik.
Topić kaže da je veoma važno zaštiti rijeke od ovako štetnih ideja, zaštiti ih na način da se njima održivo upravlja i da obični građani tu najveću korist imaju, a ne investitori i političari.
“Važno je napomenuti da je neophodna zaštita rijeka i to na višim nivoima, ne u slučaju načelnika Šipova gdje je u aprilu skupština izglasaa Rezoluciju o zaštiti izvorišta, voda i rijeka opštine Šipovo, ali očigledno da neki smatraju da je to samo jedan papir i da se volja građana ne treba poštovati. Bilo da su velike ili male hidroelektrane u pitanju, šteta može biti ogromna ako se nastavi u tom smijeru”, dodaje on.
Mišo Đukić, ekološki aktivista, kaže da ovakvim potezom načelnik opštine Šipovo želi da uništi turističke potencijale opštine.
“Mnogo je važno zaštititi ove planinske rijeke i mi ćemo se svim silama boriti protiv ovakvih ideja. Načelnik ukoliko se pita zašto rijeke teku, neka posjeti mjesta u opštini koja nemaju vode”, kaže za BUKU Đukić.
Izvor: BUKA
