Advokatska komora Republike Srpske odlučila je na vanrednoj sjednici da njihovi članovi neće više postupati u predmetima izlaganja u kojima postoji potreba postavljanja privremenog zastupnika zbog nepoznatog boravišta, odnosno prebivališta, pred Republičkom upravom za geodetske i imovinsko-pravne poslove Republike Srpske i to zbog propisane advokatske tarife koja je suprotna sa zakonom.
U odluci komore navodi se da je prema novom Zakonu o izmjenama i dopunama Zakona o premjeru i katastru RS propisano da se privremenim zastupnicima određuje naknada od 15 KM po predmetu i da te troškove snosi lokalna zajednica na čijoj teritoriji se izlažu podaci.
“Postupak izlaganja predstavlja postupak kojim se može ozbiljno zadirati u imovinska prava lica upisanih u javne evidencije i zato interesi lica o čijim se pravima odlučuje moraju biti adekvatno zaštićeni. Do sada u ovim postupcima su privremeni zastupnici bili advokati. Novo zakonsko rješenje kojim se određuje za privremene zastupnike naknada u iznosu od 15 KM po predmetu u kome su određeni je za članove Advokatske komore Republike Srpske neprihvatljivo, jer je protivno odredbama Tarife o nagradama i naknadi troškova za rad advokata”, navodi se u odluci komore.
Takođe, novim zakonom se za privremenog zastupnika postavlja diplomirani pravnik sa položenim stručnim ispitom za rad u organima uprave zaposlen u organima lokalne samouprave na čijoj se teritoriji izlažu podaci o nepokretnostima. Ako načelnik te lokalne zajednice ne dostavi podatke o licima koja će biti postavljena za privremene zastupnike, oni će biti imenovani iz reda advokata ili poslovno sposobnih lica.
Advokati smatraju da je i ovo sporno jer se neminovno stvara sukob interesa, zato što će radnici opština zastupati interese vlasnika zemljišta čije je boravište nepoznato. Smatraju da su odredbe u suprotnosti sa Zakonom o advokaturi i kažu da na njih neće pristati.
Objašnjavaju da njihovi zahtjevi i sugestije na nacrt i prijedlog zakona nisu uvaženi i da su donijeli odluku da u ovim predmetima oni neće postupati. Međutim, kažu, pojedini advokat postupaju po suprotno njihovoj odluci i upozoravaju da to predstavlja težu povredu dužnosti.
Predsjednik Advokatske komore RS Dalibor Mrša kaže da je ovo pravo poniženje za advokate. Dodaje da se ništa nije dogodilo preko noći i da se moglo pronaći rješenje da je RUGIP bio zainteresovan.
“Iza nas je preko godinu dana razgovora i pregovora i čak i potpisan memorandum o saradnji sa RUGIP-om u nadi da će se advokati ravnomjerno imenovati kao zastupnici. Direktor RUGIP-a je naložio dostavljanje pomenutog memoranduma područnim jedinicama, ali do danas nije počeo sa primjenom i ravnomjernim imenovanjem. Na kraju su izmjenama zakona došli do toga da se advokatima, ako se uopšte imenuju, isplaćuje naknada od 15 KM”, kaže Mrša.
Priča da je čuo da u budžetu para nema, ali da se odredi iznos od 15 KM zapravo znači da se advokati više uopšte neće angažovati u ovim poslovima.
“Ukazivali smo da tu može doći do sukoba interesa, pogodovanja i drugih nezakonitih radnji, ali to nije uvaženo”, kaže Mrša.
Advokat Din Tešić smatra da je ovo pokušaj RUGIP-a da uštedi na trošku zastupanja lica nepoznatog boravišta, izbjegavanjem da imenuju advokata kao privremenih zastupnika. Umjesto toga, imenovaće, kaže Tešić, onoga koga predloži predstavnik grada ili opštine.
“To ne samo da će se neslavno završiti, već će dovesti do novih sporova i tužbi kojima će biti obuhvaćena kao tužena strana i Republička uprava za geodetske i imovinsko-pravne poslove. Nema te osobe koja će zastupati kvalitetno lice u postupku izlaganja vlasništva za 15 KM, a da ne pričamo da je to u sukobu sa Zakonom o opštem upravnom postupku RS koji ne dopušta ovakvo zastupanje stranaka”, kaže Tešić.
Materijalnim zakonom, odnosno njegovim izmjenama i dopunama, što je ovdje slučaj, kaže Tešić, ne mogu se mijenjati odredbe procesnih zakona, što dovoljno govori o stručnosti lica koji donose ovakve izmjene zakona.
“Za 15 KM danas ne možete naći nekog da vam kosi travu sat vremena, a sigurno neće se moći angažovati niti jedna pismena osoba da zastupa lica u postupku utvrđenja vlasništva, pa će se praksa “dođite na kraju radnog dana i potpišite 10-20 zapisnika kao da ste bili prisutni na raspravama i uzmite 150 KM nastaviti”, kaže Tešić.
Iako smo poslali upit prekjuče, iz RUGIP-a nismo dobili odgovore do objave teksta, te ćemo ih objaviti naknadno.
Direktor RUGIP-a Dragan Stanković i predsjednik Advokatske komore Dalibor Mrša, potpisali su u avgustu 2022. godine memorandum o saradnji.
Ovim memorandumom regulisana su pitanja postavljanja privremenih zastupnik u upravnim postupcima koje sprovodi RUGIP u skladu sa Zakonom o opštem upravnom postupku i ostalim materijalnim propisima.
Tada su najavili da žele da na transparentan način urede postavljanje privremenih zastupnika u upravnim postupcima čije sprovođenje je u nadležnosti RUGIP-a, a u kojim postupcima se za privremene zastupnike postavljaju advokati koji su upisani u imenik advokata Advokatske komore Republike Srpske.
Ovaj memorandum trebalo je da reguliše saradnju između Advokatske komore i RUGIP-a u upravnim postupcima u kojima se postavlja privremeni zastupnik, te da obezbijedi ekonomičnost i efikasnost sprovođenja upravnih postupaka.
