Javna zdravstvena ustanova BOLNICA “SVETI APOSTOL LUKA” iz Doboja 2.4.2020. potpisala je ugovor o nabavci transportnih respiratora za djecu i odrasle za potrebe bolnice i JU “Dom za starija lica Doboj”, takođe iz Doboja. Ugovor “težak” 196.000 KM bez PDV-a odnosno 230.000 KM sa PDV-om potpisan je sa firmom “KrajinaGroup d.o.o. Banjaluka”. Pregovarački postupak se vršio bez objavljivanja obavještenja o nabavci.
Krajina grupa se ovim ugovorom obavezala da će nabaviti šest transportnih respiratora za djecu i odrasle za potrebe obje zdravstvene ustanove. Moja Hercegovina saznaje da se radi o respiratorima proizvođača „THR“ tj. „Suzhou Traveling Medical Equipment Corporation“ iz Kine. Model respiratora je „THR – AV – 8800“.
Ovdje ne bi bilo ništa sporno, da naš portal nije utvrdio da se cijene ovih respiratora kreću u rasponu od 8.200 do 9.500 dolara po jednom komadu, što u prosjeku izađe oko 54.000 dolara za svih šest respiratora.
Vidjevši ovo, kontaktirali smo i firmu “Suzhou Traveling Medical Equipment Corporation”, i upitali ih koliko iznosi cijena pošiljke jednog respiratora iz njihove firme do Bosne i Hercegovine i u kom roku se vrši dostava.
Iz navedene firme su nam odgovorili da se dostava respiratora vrši u roku od sedam dana, a da cijena pošiljke jednog respiratora iznosi nešto više od 2.500 hiljade dolara po komadu, odnosno 15.000 dolara za svih šest komada.
Imajući u vidu sve navedeno, jasno je da je cjelokupan posao nabavke respiratora firma KrajinaGroup d.o.o. odradila za nešto manje od 70.000 dolara. Krajem marta i početkom aprila cijena jednog dolara se kretala između 1.75 i 1.76 KM za dolar, što će reći da je Krajina grupu čitav posao koštao maksimalno 122.500 KM. To u prevodu znači da je na jednom posredničkom poslu u trajanju od sedam dana preko leđa bolnice u Doboju ova firma zaradila blizu 80.000 maraka.
Kako bismo istjerali sve na čistac, kontaktirali smo i bolnicu iz Doboja u kojoj nam je rečeno da je sve urađeno po zakonu, ali i da uz respiratore, prilikom ove nabavke, nije bilo prateće opreme.
“Bolnica je u ovom periodu nabavila aparat „Real Time PCR“, jedan komad i automatski ekstraktor nukleinskih kiselina, jedan komad, ali oni nisu vezani za navedenu nabavku“, poručuje portparol bolnice Danijel Vuković.
Sa druge strane, Damjan Ožegović iz organizacije Transparency International za naš portal je izjavio da su zloupotrebe sa preplaćivanjem roba, radova ili usluga koje se nabavljaju kroz postupke javnih nabavki u prvom redu posljedica nedostatka integriteta ugovornih organa i sprege između pojedinih ugovornih organa i ponuđača. Osim ovoga, kako kaže Ožegović, i manjkavosti u zakonskom okviru uveliko omogućuju ova devijantna ponašanja, a to su nedostaci antikoruptivnih mehanizama i preblage kaznene politike.
“U trenutnim okolnostima poželjno je dodatno pojačati nadzor nad postupcima javnih nabavki putem svih relevantnih institucija, međutim, zloupotrebe koje se u povećanom obimu sada javljaju su na neki način svakodnevica, te ih je potrebno pravovremeno prevenirati redovnim edukacijama učesnika javnih nabavki, jačanjem njihovog integriteta ali i pooštravanjem kaznenih politika i proširenjem odredbe o aktivnoj legitimaciji koja trenutno određuje da žalbu u postupcima javne nabavke može podnijeti samo zainteresovani ponuđač. Postojeće odredbe Zakona o javnim nabavkama ne štite u odgovarajućoj mjeri javni interes, a sistem pravne zaštite je postavljen na način da dominantnu ulogu imaju ponuđači koji se, po prirodi stvari, rukovode sopstvenim, ekonomskim interesom”, tvrdi Ožegović i dodaje da je neophodno proširiti odredbe o aktivnoj legitimaciji i na one javne institucije kojima je nadležnost zaštita javnog interesa – u prvom redu tužilaštva, nadležne službe za reviziju javnog sektora i nadležna javna pravobranilaštva.
Upite smo poslali i firmi KrajinaGroup d.o.o., ali do trenutka objave ovog teskta, od te firme nismo dobili nikakav odgovor.
Podsjećamo, “Putevi Republike Srpske” su prije nekoliko mjeseci Bolnici “Srbija” u Istočnom Sarajevu donirali medicinski aparat u vrijednosti od 58.500 KM, za dijagnostikovanje perifernih arterijskih bolesti. Međutim, u medijima se pojavila informacija da se isti aparat u slobodnoj prodaji može nabaviti za nešto više od 2.500 hiljade evra. Služba za odnose sa javnošću Bolnice „Srbija“ tada je izdala saopštenje da su iz “Krajina Group d.o.o Banja Luka” dobili predračun u iznosu od 58.500 KM.
“Ponuda je zadovoljavala tehničku specifikaciju i opšte uslove tendera, i u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama istu smo prihvatili”, naveli su tada iz Bolnice “Srbija”.
Direktor firme “Krajina Group d.o.o Banja Luka” je Đorđo Savić.
Autor: Stefan Blagić
