Posmatrači Transparency Internationala pronašli su oko 50 pokojnika koji su “namjeravali” da glasaju na predstojećim Opštim izborima u BiH i to, kako otkrivaju za Moju Hercegovinu, u Doboju, Novom Gradu, Travniku, Konjicu, Gradišci i Starom Gradu.
Radi se uglavnom o osobama koje bi, da su žive, danas imale stotinjak godina, a koje su otkrivene tokom monitoringa predizbornih aktivnosti političkih subjekata u Bosni i Hercegovini koji sprovodi pomenuta organizacija, a koji je pokazao da su brojni kandidati i stranke spremne na sve otvoreniju zloupotrebu javnih resursa i političku promociju kako bi ostvarile politički uspjeh.
Kako je za Moju Hercegovinu objasnio istraživač TI BiH Damjan Ožegović, prostim i ne tako detaljnim uvidom u spiskove koji su objavljeni, u šest lokalnih zajednica pronađen je veliki broj imena osoba koje su preminule i koje su mogle biti poznate samo posmatračima izbora. On kaže da su pronašli oko 50 imena, ali je siguran da bi broj bio daleko veći kada bi se svaki od njih pretresao do detalja.
“Kada bismo ušli u detaljnu analizu, za šta nam je potreban daleko veći broj ljudi na lokalu, sigurno bi ih bilo mnogo više. Mi smo letimičnim uvidom u birački spisak vrlo lako utvrdili veliki broj lica koja su rođena 1924. li 1927. godine i za koja terenski posmatrači pouzdano znaju da više nisu živi jer se radi o komšijama, prijateljima, rođacima. To bi, da su živi, danas bili stogodišnjaci i teško je da ih ima baš toliko”, kaže Ožegović.
On dodaje i da šest opština nije objavilo privremene biračke spiskove, pa u ovim opštinama nije moguće utvrditi da li ima pokojnika koji bi da glasaju.
“To su Visoko, Tuzla, Zenica, Novi Grad u Sarajevu, Pale i opština Čelinac. Pozadina ovih neregularnosti može biti dvojaka. Prva je da se onemogući uvid zainteresovane javnosti u biračke spiskove zbog provjere podataka za sebe i svoje bližnje. Druga je da se onemogući zainteresovanim osobama kao što su novinari ili nevladine organizacije da dođu do relevantnih informacija, budući da institucije nadležne za praćenje izbora, gradske i opštinske izborne komisije jednostavno nemaju dovoljno kapaciteta i ljudstva da sve isprate. Zato mogu to da urade novinari i organizacije koje se nađu na terenu. Naravno, kasnije kada se sve to objavi i kada se dođe do tih informacija, one više neće biti toliko značajne”, kaže Ožegović.
On govori da sa Centralnom izbornom komisijom BiH, kojoj su prijavili brojne neregularnosti, pa i ovu, imaju odličnu saradnju, ali da još nisu dobili povratnu informaciju i da se ona očekuje.
“CIK je stvarno ažuran, reagovali su na sve naše prijave do sada. Problem je što su kazne zaista niske, a zakonska rješenja manjkava. Za mnoge neregularnosti ne možemo da podnesemo prijave, nego samo da se uzdamo da će ih mediji prenijeti i javno problematizovati te nepravilnosti”, kaže on.
Inače, terenski posmatrači koje je TI BiH angažovao za potrebe praćenja su zabilježili brojne primjere očigledne zloupotrebe, kao što su promocije kandidata, zloupotreba medija i javnih resursa u svrhu promocije kandidata, oglašavanje, promocije na društvenim mrežama, dijeljenje poklona djeci od strane kandidata. TI BIH je zbog toga podnio prijave Centralnoj izbornoj komisiji protiv 13 političkih subjekata i kandidata zbog preuranjene kampanje, mahom plaćenog oglašavanja na društvenim mrežama.
